Johannes Brandsma skinkt postúm 50 eksimplaren fan syn eigen boek oan it Keatsmuseum

Op tongersdei 25 july komt der in twadde printinge út fan it boek DE BRAND. It libbensferhaal. Ut namme fan Johannes Brandsma, dy’t yn de nacht fan 30 op 31 maart 2023 ferstoar, skinkt skriuwer Edward Jorna 50 eksimplaren oan it Keatsmuseum. De opbringst is folslein foar it museum en dus foar it keatsen.

De ferkeap begjint dyselde jûns om 17.30 oere yn it Keatsmuseum krekt foarôfgeand oan de start fan de Keatsoff om it lêste PC-partoer oan te wizen. Fan de Keatsoff oant en mei de PC sil it boek foar €30,– te keap wêze yn it Keatsmuseum, nei de PC kostet it boek € 35,–.

VERKOOP LANDKAARTEN PC BEGINT ZATERDAG

Het is gebruikelijk, dat de verkoop van landkaarten (staanplaatsen) voor de de PC alleen op de wedstrijddag verkocht worden. Daarin komt dit jaar verandering. Het leek de PC een goed idee om landkaarten voor de eerstvolgende editie op woensdag 31 juli (ook) via het Keatsmuseum te kopen. Het bestuur heeft van het museum heeft hier positief op gereageerd. Lees meer

Freulehorloge met nare bijsmaak

Op de PC-torens staat: “Hjir is it keatsen, hjir rekket de bal it hert”. Op de wand achter de balie van het Keatsmuseum staat daar de parafrase: “Hjir is it ferhaal, it ferhaal fan it keatsen”. Beide treffende slogans zijn van de dichteres Baukje Wytsma. Die kernachtige zegswijze is van toepassing op eigenlijk alle kaatsprijzen en andere kaats gerelateerde voorwerpen die in het Keatsmuseum worden bewaard. Maar soms, ja soms, wordt je wel knoeterhard geraakt door het verhaal achter een kaatsprijs. Dat overkwam deze schrijver bij de overdracht van het freulehorloge van Douwe Hoekstra door zijn broer Arjen. Lees meer

171e PC in halve dag uitverkocht

Vier uren duurde het en toen waren alle bank- en tribunekaarten voor de 171e PC verkocht. De PC is hoofdzakelijk tevreden zijn over de gang van zaken, maar noemt het uitvoeren van duizenden transacties in zo’n korte tijd wel “een uitdaging”. Het is voor de eerste keer in tien jaar tijd, dat alle kaarten op de eerste dag al verkocht zijn. Het geeft aan dat de PC, en het kaatsen in het algemeen, leeft. Verkoop vond ook plaats in het heropende Keatsmuseum. Ook daar zijn geen kaarten meer beschikbaar. Lees meer

Voorverkoop 171e PC in heropend Keatsmuseum

Er is hard gewerkt om de PC-kaartverkoop op zaterdag 4 mei in het Keatsmuseum door te laten gaan. Dat leek even twijfelachtig door de plofkraak op 26 april en de veiligheid in het museum. Het bestuur constateert, dat het door het harde werk van veel partijen veilig is om naar het museum te komen. Dat betekent dat mensen die niet via internet willen of kunnen bestellen in het Keatsmuseum PC-kaarten kunnen kopen. Deze kunnen contant of met de bankpas betaald worden. De kaartverkoop start om 10.00 uur. Mensen die hulp nodig hebben bij het (online) bestellen van kaarten kunnen tussen 10:00 uur en 17:00 uur terecht in het museum. Het museum is die dag ook open voor bezoek, met uitzondering uiteraard van de door de plofkraak getroffen ruimte.

KAN HET MUSEUM DUS WEER OPEN?

Het korte antwoord is: ja! Zaterdag is het museum de hele dag geopend. Vanaf dinsdag 7 mei 2024 is het museum geopend tijdens reguliere openingstijden. Uiteraard is de ruimte die getroffen is door de plofkraak afgesloten voor publiek. Er is daar nog steeds schade en bovendien is het te kort dag om alle schade op die plaats te herstellen. Het overgrote deel van de collectie is onbeschadigd en voor het publiek te zien.

NIEUWE AANWINSTEN

Het is bekend, dat het Keatsmuseum bij een veiling afgelopen week een aantal mooie zilveren kaatsballen heeft bemachtigd. Het kost echter nog enige tijd voordat die in de tentoonstelling kunnen worden opgenomen. Deze recente aanwinsten zijn dus nog niet voor het publiek te zien.

Keatsmuseum slachtoffer van plofkraak. Museum gesloten

De binnenstad van Franeker werd in de vroege ochtend van vrijdag 26 april opgeschrikt door een explosie. Al snel bleek dat criminelen een plofkraak pleegden op de geldautomaat in de muur van het Keatsmuseum. De Explosieven Opruimingsdienst (EOD) en de recherche hadden urenlang werk voordat bestuursleden van het museum naar binnen mochten om de schade met eigen ogen te aanschouwen.

De ruimte waarin de geldautomaat zich bevond is het een behoorlijke chaos. De schade verderop in het museum is te verwaarlozen. Het belangrijkste is dat het overgrote deel van het gebouw en de collectie onbeschadigd zijn. We hebben geluk dat we beschikken over een voormalig bankgebouw. De stalen muur die de geldautomaat van de rest van het museum scheidt heeft het grootste deel van de schok opgevangen. Een aantal items heeft, op het eerste oog, lichte maar geen onherstelbare schade opgelopen. Er zijn door de dieven geen eigendommen van het museum gestolen.

Het museum is voorlopig dicht. De verzekeraar moet de exacte schade vaststellen. Daarna gaan we opruimen en schoonmaken. Het alarm werkt prima en er wordt een extra oogje in het zeil gehouden. We zijn vooral blij dat er niemand gewond is geraakt en dat de collectie slechts voor een klein deel lichte, herstelbare, schade opliep.

Wij bedanken iedereen voor het medeleven, meedenken en de steunbetuigingen.

Jan Seerden

Jan Seerden stopt na 40 jaar als vrijwilliger bij Keatsmuseum

Vrijwilligers en bestuursleden van het  Keatsmuseum in Franeker hebben donderdag afscheid genomen van Jan Seerden als vrijwilliger bij het Keatsmuseum. Ook was de directeur van de KNKB, Dirk Jan van der Woud, aanwezig.  Het Keatsmuseum heeft veel  aan Jan Seerden te danken voor de  bijna veertig jaar die hij aan het museum verbonden was.

Collega Theo Kuipers schetste in een mooie toespraak de verdiensten van Jan Seerden voor het museum, maar ook de liefde voor het kaatsen zelf: “Jo krigen it keatsen mei brijleppels fol yngetten. Dat begûn al mei jo berte, ien dei foar de PC fan 1939. Jo heit Lou Seerden stie op ‘e list mei Hans Knol en Gerrit Groen. Syn partoer gie der al yn de 1e omloop ôf,  mar in jier letter wie it feest. In dei nei  jo earste jierdei wûn jo heit de PC mei Marten van der Hem en Feite de Jager.  It keatsen krige jo yn de besnijing. Yn jo jongesjierren pakten jo mei  Piet en Sikke Sikkema de iene priis nei de oare. Sa wûnen jim yn ’56 net allinnich de generale foar de Freule mar ek mei oermacht de Freulepartij sels. It like in opmaat foar in grutte keatskarjêre, mar dat siet der troch ferskillende omstandigheden net yn.”

“Yn 1987 krigen jo wurk by it skjinmakbedriuw fan Wijtze Vlietstra. Doe’t jo in kear by de museummannen kamen om harren te wizen op in flaterke waarden jo frege om te helpen bij it kopiearwurk fan keatsartikels út de kranten. Bysûnder wie dat jo dêrfoar fan Vlietstra op tiisdeitemoarn betelle ferlof krigen.”

Jan Seerden

Jan Seerden met collega Jan van der Ploeg. Foto: Marty Slager

Beheerder Keatsmuseum

In 1993 werd Seerden gevraagd om lid te worden van de museumcommissie, toen nog onderdeel van de KNKB. Toen het Keatsmuseum verhuisde van museum it CoopmansHûs naar de zolderverdieping van de Friesland Bank moest er een beheerder aangesteld worden. Dat kon niemand anders zijn dan Jan Seerden. Van april tot oktober was hij elke middag present. Hij was een vraagbaak voor verenigingen en journalisten. Uit het gastenboek uit die periode blijkt wel hoezeer Seerden ook door de bezoekers gewaardeerd werd. Ook toen het vernieuwde museum in 2016 aan de Voorstraat een plek kreeg bleef Seerden betrokken: “Tegearre mei Jan van der Ploeg ha jo noch jierrenlang dwaande west mei it beskriuwen fan foto’s. Jo wisten wa der op de foto stie en Jan siet efter de kompjûter om it yn te fieren. “

Krans

“We ha der lang op om stint wat we jo oanbiede moasten. Jo woene noch graach in moai lyts medaljekastke hawwe. Dêr is foar soarge. Mar it heechst helbere yn de keatserij  is de krânse. En dy krânse hingje ik jo om as symboal foar it treflike wurk wat jo foar it Keatsmuseum dien hawwe.”

Taeke Triemstra

Wisseltentoonstelling Taeke Triemstra in Keatsmuseum

Toen kaatser Piet Jetze Faber de koppositie veroverde in het Kaatsklassement Aller Tijden dachten velen, dat zijn record (885 punten) voor de eeuwigheid zou zijn. Niets bleek minder waar. Op de Rengersdag in Leeuwarden in 2023 streefde Taeke Triemstra uit Sint Jacobiparochie hem voorbij. De teller staat inmiddels op 898 en ook volgend jaar staat Triemstra nog op de kaatsvelden. Het is dus een kwestie van tijd voordat de meest succesvolle kaatser aller tijden als eerste de grens van 900 punten passeert.

Het Keatsmuseum in Franeker heeft vanwege deze historische prestatie een wisseltentoonstelling ingericht. Triemstra zelf stelde een aantal prijzen en attributen beschikbaar, die de moeite van het bekijken meer dan waard zijn. Het gaat onder meer om prijzen die hij won op de Freulepartij in Wommels, de PC in Franeker, de Oldehovepartij in Leeuwarden en de Bondspartij.

Taeke Triemstra

Foto: Henk Bootsma

Eerdere wisseltentoonstellingen waren gewijd aan de vorig jaar overleden Johannes Brandsma en de PC. In juni staat de tentoonstelling in het teken van de honderdste geboortedag van kaatslegende Hotze Schuil uit Harlingen. De tentoonstelling over Taeke Triemstra is te bekijken tot eind mei.

Het Keatsmuseum is tot en met 1 april te bezoeken op vrijdag en zaterdag van 13:00 uur tot 17:00 uur. Na 1 april is het museum geopend van dinsdag tot en met zaterdag.

De opmerkelijke reis van supertalent Cornelis Terpstra in De Bogt in Franeker

Cornelis Terpstra (Minnertsga, 1982) werd in zijn jeugdjaren gezien als het grootste kaatstalent van zijn generatie en misschien ook wel als een van de grootste kaatstalenten ooit. Hij debuteerde al in 1999 op de hoofdklasse èn op de PC. Hij was toen nog zo jong, dat de kaatsbond hem dispensatie moest verlenen om uit te komen op het hoogste niveau. Drie jaar later werd hij gekroond tot koning van de PC en nog weer een jaar later behaalde hij het Klavertje Vier. Slechts tien kaatsers waren hem in de geschiedenis van de kaatssport voorgegaan.

In september 2006 kwam er een abrupt einde aan zijn relatief korte kaatscarrière. Een ongeluk tijdens het kitesurfen leverde blessures op aan kruisbanden, kniebanden, pezen en spieren. Een operatie volgde, even leek beenamputatie de enige optie, maar doktoren slaagden erin dat te voorkomen. De boodschap was echter helder: kaatsen zou in de toekomst geen optie meer zijn.

Comeback

Het zou anders lopen. Na een afwezigheid van zes jaar keerde Terpstra terug op de velden en een jaar later stond hij weer in de finale van de PC. Steeds meer hield hij zich bezig met sportmateriaal, in het bijzonder de kaatswant. Het leverde hem een conflict op met de KNKB, waardoor hij ook in het jaar 2015 niet in actie kwam. In 2016 nam hij, met opnieuw een plaats in de PC-finale, afscheid van de kaatssport.

Foto: Leeuwarder Courant

Innovatie

Na zijn actieve sportloopbaan legde Cornelis zich ook toe op de ontwikkeling van innovatieve materialen: voor shorttrack, baanwielrennen en racefietsen. Tegenwoordig zijn er deelnemers aan de Tour de France en de Olympische Spelen, die sporten met materialen die zijn gemaakt in de werkplaats van Terpstra in Bitgummole.

Het verhaal van Cornelis Terpstra is bijzonder, wonderlijk, eigenzinnig, intelligent, inspirerend en vernieuwend. En het is niet alleen een verhaal voor liefhebbers van de kaatssport. Het is een menselijk en universeel sportverhaal over omgaan met druk en verwachtingen, over winst en verlies, over wanhoop en hoop, over vallen en weer opstaan.

Interview

Dat verhaal vertelt hij op initiatief van het Keatsmuseum op vrijdag 17 november in De Bogt Fen Guné in Franeker, in samenwerking met presentator Jacob Stelwagen van Omrop Fryslân. De opening is om 20:00 uur ’s avonds, inloop vanaf 19:30 uur. 

 

 

Eerste certificaat ‘Een kaatsclinic voor een zonnepaneel’ uitgereikt

Tienus Lukkes van Installatiebedrijf kreeg in het Keatsmuseum het eerste certificaat voor een gratis kaatsclinic uitgereikt uit handen van de 169ste PC-koning Tjisse Steenstra.

“Eind maart  heeft Installatiebedrijf Lukkes 24 zonnepanelen op het dak van het Keatsmuseum geplaatst,” vertelt museumvoorzitter Bram Bonnema. “Lukkes viert dit jaar zijn 125-jarig bestaan en vond dat een goede aanleiding om het Keatsmuseum met meerdere panelen te sponsoren. Wij tonen onze waardering daarvoor door Lukkes het eerste certificaat voor een gratis kaatsclinic uit te reiken. Tienus Lukkes mag met twaalf personen de kaatsclinic volgen op het heilige Sjûkelân naast het museum. Omdat Lukkes meerdere panelen heeft gesponsord, kregen Tienus Lukkes ook een gouden kaatsbal. Kaatsen is één van de oudste sporten van Fryslân en het museum over deze oersport krijgt nu energie van de zon, van de oerbron. De gouden kaatsbal staat hiervoor symbool.”

Zonnepanelen

Op het meest ongunstige moment liep het energiecontract van het museum af. “De kosten rezen de pan uit en daar moesten we actie op ondernemen,” gaat Bonnema verder. “Lukkes deed ons een aantrekkelijk aanbod om met de 24 zonnepanelen de energiekosten sterk te drukken. Toch bleef het nog een flinke investering en we hebben 40 bedrijven aangeschreven om ons net als Installatiebedrijf Lukkes een warm hart toe te dragen. Wanneer zij ook een zonnepaneel sponsoren of adopteren voor het bedrag van 450 euro, dan ondersteunen ze hiermee de rijke kaatshistorie van Fryslân, wat we even eens waarderen met een gratis kaatsclinic. Van kaatsen krijg je energie, laat het museum energie krijgen van de sponsoren.”

Tienus Lukkes schenkt een unieke kaatsprijs aan Bram Bonnema

Tienus Lukkes: “Wij waarderen het zeer dat we een kaatsclinic mogen volgen en dat onze sponsoring ook nog eens bekroond is met een gouden kaatsbal. Ons installatiebedrijf is gebonden aan de regio waartoe ook Franeker behoort en wij vinden het belangrijk dat lokale cultuur in ere wordt gehouden.” Tienus Lukkes had ook nog een verrassing voor museumvoorzitter Bram Bonnema: “Van mijn beppe kreeg ik een prijs die in 1945 is aangeboden aan de kaatsvereniging Willem Westra in Arum ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van die vereniging. Mijn pake Tienus heeft die prijs gemaakt uit een oude munitiehuls en deze unieke prijs past goed in het Keatsmuseum.” Bram Bonnema was zeer verguld met deze schenking.

KNKB

Er zijn meer dan 100 kaatsverenigingen aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Kaatsbond. Duizenden kaatsers beoefenen de sport in KNKB- of verenigingsverband actief. In het museum is alles verzameld van alle verenigingen. Hieruit blijkt dat kaatsten een internationale sport is die nog steeds volop wordt gespeeld. Het museum biedt een duidelijk overzicht van het kaatsen door de eeuwen heen. Het Kaatsmuseum draait volledig op vrijwilligers, 50 in totaal. De grote wens is om het filmarchief beter toegankelijk te maken voor het publiek. Nu al zijn 23.000 foto’s te bekijken op de website van het museum. Breng een bezoek aan het museum en laat je meevoeren door 500 jaar kaatsen in Europa. Ben je een kaatsliefhebber, dan is het museum een feest der herkenning. Achter de voordeur en onder de panelen staat het Keatsmuseum bol van energieke verhalen.

 

Wil je ook de zonnepanelen van het Keatsmuseum sponsoren Neem dan contact op met Theunis Piersma (piersma@keatsmuseum.frl of 06-53 14 99 49)