Onder het tentdoek, afwachtend op de laatste stralen zonlicht waarin hij, als voorzitter van de PC, de nieuwe koning gaat kronen. In de ooghoeken van elke persoon op It Sjûkelân kunnen ze de zilveren koningsbal onder de koepel zien wiegen in de wind. Acht-en-veertig spelers; zestien parturen die één doel hebben vanaf het begin van de dag: de PC winnen en uitgekozen worden als koning. En nu is het moment om de naam van de nieuwe koning bekend te maken.
Het is 1908. Een jongenspartuur uit Achlum staat op het kaatsveld in Wommels. Twee van hen hebben hier eerder gestaan. Twee van hen hebben de finale al één keer gewonnen en opnieuw staan ze met hun nieuwe partuurgenoot tegenover een andere finalist. De eindpartij voor goud en zilver. De Achlumers tegen Witmarsumers; een niet al te bijzondere partij, maar wel een bijzondere overwinning. De twee jongens van het partuur uit Achlum winnen als eersten en als enigen voor de tweede keer de Freulepartij.
Een man loopt naar de herberg in zijn dorp. Een kaatsbal tussen zijn vingers en een vastberaden blik in zijn ogen. Aan de muur van de herberg hangt een lege, nagemaakte roofvogelklauw. De man werpt een blik op zijn kaatsbal, plaatst deze tussen de tenen van de klauw en loopt vervolgens de herberg binnen. Een voorbijganger merkt de bal op in de klauw en tikt zijn metgezel aan. Eén van de mannen loopt naar de muur en bij binnenkomst in de herberg wordt de bal omhoog gehouden: “Wie wilde uitgedaagd worden? It giet oan!”
De kaatssport bestaat al eeuwen. Door velen gespeeld door meer geliefd. Tot begin 1900 zijn er enkel officiële mannenpartijen geweest die de bezoekers trokken naar de kaatsvelden. Maar in 1915 ontstond de eerste verandering binnen de kaatssport. In Harlingen werd dat jaar een demonstratiekaatswedstrijd gehouden voor vrouwen.
In 1974 werd dameskaatsen als officiële categorie uitgeroepen door de KNKB. De erkenning voor kaatsende vrouwen werd begin 20e eeuw al steeds meer naar voren gebracht tot het historische moment plaatsvond. Lia de Jong was slechts vier op dit moment. Misschien had ze, als kind nog onbezorgd, haar eerste kaatsbal al in haar handen met een glorieuze kaatscarrière in het vooruitzicht.
De reis van dit bijzondere voorwerp begon in Friesland op de kaatsvelden. Begin 1900 werd in Leeuwarden namelijk een nieuwe prijs verkaatst: de houten Oldehove. Ideaal voor een wedstrijd gehouden in de stad waarin de Oldehove, een welbekende scheefstaande toren, een belangrijk aandeel in de geschiedenis heeft. De houten Oldehove kwam in het jaar 1919 terecht in de handen van Jacob Pieters Dijkstra, die de prijs meenam naar verre oorden.
Lees meer
De lange. De keizer onder de kaatskoningen. Uitgeroepen tot kaatser van de 20eeeuw en erkent als één van de beste kaatsers van Europa, begon Hotze Schuil zijn reeks successen in 1942. Dertig jaar lang vocht deze kaatser op de kaatsvelden op zowel nationaal en internationaal niveau. Lees meer
Al meer dan twintig jaar staat Piet Jetze Faber bovenaan in het puntenklassement allertijden van het kaatsen. Atletisch, watervlug en sportief: hij is legendarisch en wordt niet zonder reden tot ‘de keninklike keatser’ benoemd. Piet Jetze Faber kaatste op het hoogste niveau en won vele koningschappen in zijn twintigjarig durende kaatscarrière.
Het is circa 1180. In een klein klooster in Frankrijk komt een groep monniken op de binnenplaats, de kloosterhof, bij elkaar. Ze maken twee partijen en de serverende partij gaat de uitdaging aan. Eén van de spelers brengt de bal via het schuine dak in het spel en het is los. Beide partijen proberen de bal met de blote hand tussen de openingen van de kloostergang te spelen, die rondom die binnenplaats liep, om punten voor hun partij te scoren. Een welkome afleiding voor hun geestelijke arbeid. Het kaatsspel is geboren.