Een man loopt naar de herberg in zijn dorp. Een kaatsbal tussen zijn vingers en een vastberaden blik in zijn ogen. Aan de muur van de herberg hangt een lege, nagemaakte roofvogelklauw. De man werpt een blik op zijn kaatsbal, plaatst deze tussen de tenen van de klauw en loopt vervolgens de herberg binnen. Een voorbijganger merkt de bal op in de klauw en tikt zijn metgezel aan. Eén van de mannen loopt naar de muur en bij binnenkomst in de herberg wordt de bal omhoog gehouden: “Wie wilde uitgedaagd worden? It giet oan!”
Het spel en de knikkers
Kaatsen is nooit een sport geweest dat draaide om groot geld, maar prijzengeld en waardevolle prijzen maken wel deel uit van de cultuur. Vele wisselprijzen gaan rond. Met elk jaar dat voorbij gaat en met elk jaar een winnaar wordt zo’n wisselprijs nog waardevoller om tijdelijk in je bezit te hebben. Jouw eigen held kan hem immers ook in zijn handen gehad hebben. Zilveren kaatsbal, gouden horloges en… bronzen kaatsklauwen.
De uitdaging van de kaatsklauw
In de 19e eeuw werd de kaatsklauw vaak aan de muur van een herberg gehangen. Deze nagemaakte roofvogelklauw heeft genoeg ruimte tussen de tenen voor een kaatsbal. Degene die uitgedaagd wilde worden tot een kaatsspel, stopte de bal in de klauw. De uitdager nam deze er vervolgens uit. Tussen de twee spelers werd inzet bepaald, soms geld, soms gelag. Daarna werd de wedstrijd gespeeld.
Van herberg naar café
Tegenwoordig wordt de kaatsklauw niet meer aan de muur van kroegen of cafés gehangen om uitgedaagd te worden. Er wordt nu jaarlijks ‘straatkaatsen’ gehouden in Leeuwarden. Bij deze wedstrijd doen verschillende parturen mee die een café representeren. De partuur dat wint, krijgt onder andere de eer om de kaatsklauw in bezit te houden tot de volgende wedstrijd. Zo komt de kaatsklauw toch nog als van oudsher aan de muur te hangen in de horeca.
Of je nou uitgedaagd wordt in een oude herberg met eigen inzet of meedoet voor je café met het kaatsen voor prijzen, het kaatsen staat centraal. Met als symbool de kaatsklauw; die het hoe dan ook voor de uitdaging van het straatkaatsen staat.
BRONNEN
• Kaatshistorie
• Straatkaatsen
De kaatsklauw
/in Kaatsverhalen /door Carina TwerdaEen man loopt naar de herberg in zijn dorp. Een kaatsbal tussen zijn vingers en een vastberaden blik in zijn ogen. Aan de muur van de herberg hangt een lege, nagemaakte roofvogelklauw. De man werpt een blik op zijn kaatsbal, plaatst deze tussen de tenen van de klauw en loopt vervolgens de herberg binnen. Een voorbijganger merkt de bal op in de klauw en tikt zijn metgezel aan. Eén van de mannen loopt naar de muur en bij binnenkomst in de herberg wordt de bal omhoog gehouden: “Wie wilde uitgedaagd worden? It giet oan!”
Het spel en de knikkers
Kaatsen is nooit een sport geweest dat draaide om groot geld, maar prijzengeld en waardevolle prijzen maken wel deel uit van de cultuur. Vele wisselprijzen gaan rond. Met elk jaar dat voorbij gaat en met elk jaar een winnaar wordt zo’n wisselprijs nog waardevoller om tijdelijk in je bezit te hebben. Jouw eigen held kan hem immers ook in zijn handen gehad hebben. Zilveren kaatsbal, gouden horloges en… bronzen kaatsklauwen.
De uitdaging van de kaatsklauw
In de 19e eeuw werd de kaatsklauw vaak aan de muur van een herberg gehangen. Deze nagemaakte roofvogelklauw heeft genoeg ruimte tussen de tenen voor een kaatsbal. Degene die uitgedaagd wilde worden tot een kaatsspel, stopte de bal in de klauw. De uitdager nam deze er vervolgens uit. Tussen de twee spelers werd inzet bepaald, soms geld, soms gelag. Daarna werd de wedstrijd gespeeld.
Van herberg naar café
Tegenwoordig wordt de kaatsklauw niet meer aan de muur van kroegen of cafés gehangen om uitgedaagd te worden. Er wordt nu jaarlijks ‘straatkaatsen’ gehouden in Leeuwarden. Bij deze wedstrijd doen verschillende parturen mee die een café representeren. De partuur dat wint, krijgt onder andere de eer om de kaatsklauw in bezit te houden tot de volgende wedstrijd. Zo komt de kaatsklauw toch nog als van oudsher aan de muur te hangen in de horeca.
Of je nou uitgedaagd wordt in een oude herberg met eigen inzet of meedoet voor je café met het kaatsen voor prijzen, het kaatsen staat centraal. Met als symbool de kaatsklauw; die het hoe dan ook voor de uitdaging van het straatkaatsen staat.
BRONNEN
• Kaatshistorie
• Straatkaatsen