Door te scrollen ontdekt u meer media: foto, video en audio. U kunt deze tekst ook eerst laten voorlezen door hieronder op afspelen te klikken.
In de achttiende en begin negentiende eeuw hing aan de buitenkant van een herberg soms een kaatsklauw. Als daar een kaatsbal in was geplaatst, betekende het dat er binnen iemand was die een ander uitdaagde om tegen hem te kaatsen. In de meeste gevallen was de inzet een geldbedrag of om het betalen van het gelag na afloop.
Kaatsklauwen in verschillende soorten en maten. De herkomst is onbekend.
Kasteleins gingen in deze periode over tot het organiseren van kaatspartijen om zilveren kaatsballen, tabaksdozen, lepels, vorken en siervoorwerpen. Na afloop was er steevast prijsuitreiking in de herberg of de kroeg. De kastelein verdiende daar een mooi bedrag aan en sommige kaatsers ook. Dit kasteleinskaatsen had ook een keerzijde. De vaak negatieve uitspattingen – denk aan dronkenschap en vechtpartijen – leidde tot neergang en aftakeling van de kaatssport.
Indirect is deze wilde, regelloze periode aanleiding geweest voor de oprichting van de PC. In 1853 stak een vijftal Franeker notabelen de koppen bij elkaar en verenigden zich in de Permanente Commissie, afgekort PC. Doel was het organiseren van een fatsoenlijke en reglementaire jaarlijkse kaatswedstrijd. In 1854 werd deze PC-kaatspartij voor het eerst gehouden. De partij is uitgegroeid tot de belangrijkste kaatswedstrijd van het jaar met rond de tienduizend toeschouwers.
Trouwens…
Raar, maar waar… Het Keatsmuseum heeft nooit een foto kunnen vinden van een kaatsklauw, zichtbaar hangend aan de gevel van een herberg of café… We weten, dat het gebeurde. Bewijs in de vorm van beeldmateriaal is er echter niet.