Door te scrollen ontdekt u meer media: foto, video en audio. U kunt deze tekst ook eerst laten voorlezen door hieronder op afspelen te klikken.
Deze PC-koningsbal is na meer dan honderd jaar nog altijd het hoogst haalbare voor kaatsende mannen. De PC, de Permanente Commissie, werd in 1853 opgericht om het noodlijdende kaatsen van de ondergang te redden. De partij is nu de meest aansprekende kaatspartij van het jaar en een van de oudste nog bestaande sportevenementen van Nederland. De koningsprijs is in het Friese kaatsen traditioneel voor de beste kaatser uit het winnende drietal, gekozen door een speciale commissie, waarvan de leden meestal geheim blijven.
De krans en de koningsbal om de nek van Pieter van Tuinen, na afloop van de PC in 1997
De Commissaris van de Koning schonk deze koningsbal ter gelegenheid van het dertigjarig bestaan van de Permanente Commissie in 1883. Zijn persoonlijk wapen staat op de achterkant, op de voorkant staat een kaatstafereel. Op de bal staat ook een vers van negen regels. Het is geschreven door toenmalig gedeputeerde Jacobus van Loon (1821 – 1903). Er was een wedstrijd uitgeschreven om gedichten te verzamelen. Het is twijfelachtig of dit het beste gedicht was. De Friese volksdichter Waling Dykstra 1821 – 1914) schreef een gedicht dat waarschijnlijk beter was, maar het werd niet gekozen. Het lijkt erop, dat de Commissaris om persoonlijke reden koos voor het vers van Van Loon.
De 120e PC in 1973. Sjouke de Boer krijgt de koningsbal omgehangen door prinses Beatrix. Prins Claus zou gezegd hebben: “U bent nu koning, ik ben slechts een prins…”
Slechts een keer in de lange geschiedenis van de PC werd de koningsbal geweigerd. Reitse Mienstra weigerde de prijs in 1971 om godsdienstige redenen. Als jehovagetuige vond hij niet, dat hij zich boven zijn kaatsvrienden mocht stellen. Piet Jetze Faber weigerde nooit, en dat hoeft ook niet. Hij behaalde vier koningstitels op de PC, nog steeds een record.
Niet iedereen weet, dat er eigenlijk twee koningsballen zijn. U kijkt nu naar het origineel. Vanwege de grote waarde liet de PC een replica maken. Een keer per jaar verlaat het origineel dit museum. Bij de prijsuitreiking krijgt de winnaar deze omgehangen.
Echter, buiten het zicht van het grote publiek wordt het origineel snel vervangen door de replica. Die mag mee het feestgedruis is en dan mee naar huis. Het origineel gaat meteen terug naar het museum, waar we hem in het zicht van camera’s bewaren achter beveiligd glas.
De PC is een evenement, waar je eigenlijk bij moet zijn om die echt te beleven. Onderstaande audio is een impressie van de finale van 2018. De wedstrijd eindigde met alles oan’e hang. Dat is het punt in de wedstrijd waarin beide kaatsende partijen het maximaal aantal te behalen punten hebben, op één na. Dat maakt de eerstvolgende slag allesbeslissend. Een soort golden goal dus. Wie de laatste slag wint, wint de PC.